Türk-İslam kültür ve düşünce tarihinin önemli düşünürlerinden biri de kuşkusuz 20. yüzyılda yaşamış olan Cemil Meriç'tir (1916-1987). Meriç, gerek İslam medeniyeti gerekse Batı modernitesi gerekse de Türk modernitesi üzerine yaptığı derinlemesine ve karşılaştırmalı analizlerle, geniş ufuklu bir düşünce insanı olarak tarihteki yerini almıştır. Onun bu konularda tarihi ve sosyolojik bir perspektiften yapmış olduğu ufuk açıcı çözümlemeler günümüz dünyasına da ışık tutacak niteliktedir.

Bu eserde, hakikat arayıcısı bir sosyal biyografinin düşünsel serüveni ve onun ulaştığı sonuçlar üzerinde durulmuştur. Başta onun evrensel boyuttaki bakış açısı olmak üzere, öncelikle Türk-İslam dünyasının tarihi ve güncel problemleri, Batı uygarlığının yapısı ve Türk modernleşmesine ilişkin görüşleri üzerinde durulmaya çalışılmıştır. Sonuçta bu çalışmayla, Meriç'in düşünce dünyası, hem genel olarak sosyal bilim düşününe hem de Türk okuruna tanıtılmasına/kazandırılmasına bir katkıda bulunmayı amaçlamıştır.