Қўлингиздаги "Таназзул" асари бугунги ўзбек жамиятига тутилган оддий ойна эмас. У мустабид Ислом Каримов давридаги зулмни акс этиб қолмасдан, ғайриинсоний тузумнинг руҳий ва психологик скелетини, нафсоний ва шайтоний мотивларини, ҳаттоки сассиқ ҳидини ҳам етказган. Ҳа, шиша япроқлари овоз тўлқинларини қайтаргани каби, баъзи ойналар руҳият ва ҳидларни ҳам қайтаради.
Ислом Холбой ўзининг бошидан ўтказган воқеаларни ажойиб бадиий асарга айлантирган. "Таназзул"нинг кучи ҳаётда бор одамлар иштирокидаги реал воқеалар асосида ёзилганлигидадир.
Муаллиф ўзбек халқига қарши, бир томондан, Ислом Каримов 27 йил ичида қилган ҳамда, иккинчи томондан, Россия империяси ва Совет ҳукумати 150 йил давомида қилган жиноятларни ўзаро таққослаб, шундай хулосага келади:
"Лениннинг малъунона аврашларидан ақлу ҳушларини йўқотганда ҳам, Сталиннинг қатағони йилларида жон-жигарларидан айрилганда ҳам миллат бу даражада таҳқирланмаган эди. Коммунистларнинг кўнгилларида ҳам инсон қавмига нисбатан озгина бўлса-да меҳр-шафқат бор эди. Ҳар қандай қирғинлар "Мустақиллик кампанияси" сингари йигирма йиллаб сурункасига давом эттирилмас, кўп борса уч-тўрт йил давом этарди, холос. Сталин қатағонлари замонларида ҳам инсонларга нафас олиш учун, кўкракларини тиклаб, атрофга назар ташлаш учун имкон бериларди. Сурункали давом этаётган "Мустақиллик қатағонлари" тирик жонларни пажмурдага, пажмурдаларни "тирик жон"ларга айлантирди. Илгари ўзлигини айқаш-уйқаш илғаган ўзбек энди ўзини тамоман унутди. "МАНҚУРТ" образи ҳақиқатга айланди. Маҳаллий ҳукмдорлар тўрт юз йилда, Русия империяси 150 йилда ўлкага етказа олмаган талафотни "коммунист оқавалар" бир-икки йилда "Мустақиллик кампанияси" шарофати билан амалга оширдилар...".
"Таназзул"да мустабид Каримов режими ва унинг хизматкорларига энг ёрқин, ҳаққоний ва аёвсиз сиёсий-фалсафий баҳо берилган дейиш мумкин.