Powieść Janusza Korczaka opublikowana w 1901 roku. Początkowo drukowana w odcinkach w „Czytelni dla Wszystkich". Powstała na bazie doświadczeń gromadzonych przez Korczaka w ciągu kilku lat obcowania z dziećmi i dorosłymi mieszkańcami Powiśla, Starego Miasta, Woli, Ochoty. Przebija z niej doskonała znajomość dzielnic, w których toczy się akcja, a także realistyczne opisy dzieci wałęsających się po mieście, szukających środków utrzymania dla siebie, rodzeństwa i rodziców.