Tình yêu và thù hận, thiện ác, vinh và nhục, thật và giả, sự đố kỵ và khoan dung, những ràng buộc quy phạm truyền thống và tự do cá nhân, công thức máy móc và con người sống động, nhân tài và nô tài, nhập thế và xuất thế, quá khứ và hiện tại, hữu hạn và vô hạn, ước mơ và hiện thực...
Những cặp mâu thuẫn trên buộc các nhân vật phải chọn lực; có những nhân vật chọn lựa sang suốt nhưng cũng có những nhân vật như lạc vào mê hồn trận, không có lối thoát!
Trong đời sống, con người đôi khi cũng bị giằng xé bởi những mâu thuận, buộc phải chọn lựa; lúc ấy, chúng ta cảm thấy nhân vật tiểu thuyết Kim Dung rất gần gũi với đời thường, họ đang hiện diện đâu đó.