Yazılı bir metin incelenirken hem yapı özellikleri hem de o yapıyı oluşturan ve tanım olarak 'üslûb' denilen malzemelerin anlatım özellikleri birlikte değerlendirilmelidir. Kur'ân, dil ve o dilin kullanım üslûbu ile bütün mu'ciz bir kelamdır. Bu çalışmamızda Kur'ân metninin dil yönü ele alınmıştır.

Kur'ân, Allah kelâmı olup Arapça nazil olmuştur. Son derece sade ve bir o kadar da anlaşılır bir yapıdadır. Şifahi yapısı ile genel olarak konuşma dilini kullanır. Mevcut edebî türlerden farklı olan Kur'ân metni üzerinde nazil olduğu dönemin dil ve sosyal kültürel özelliklerini barındırır. Bu itibarla dili dünyevidir. Kur'ân dili mu'ciz olup harflerin, sükûn, hareke, med ve kasırlarıyla oluşan fonetik yapısıyla okuyan veya dinleyene ahenkli bir tesir verir. Kur'ân dilinin öne çıkan bir diğer özelliği de İslam dininin öğretileri ve davet ettiği değerleri için ayrı birer termonoloji geliştirmiş olmasıdır.

Dilin en önemli misyonu iletişim aracı olmasıdır. Allah (c.c), iletişimin en zengin argümanlarıyla sağlayan dil olması hasebiyle Arapça'yı Kitabının dili olarak seçmiştir. Bu dilin en belirgin özelliği de muktezay-ı hâli gözetip ona göre söz îrad etmek şeklinde özetlenebilir. Klasik dil bilimcilerinin terim olarak belâgat diye tanımladıkları bu tabir, Kur'ân dilinin anahtar kelimesi olup ele aldığımız diğer hususiyetler bu kelimenin ayrı ayrı açılımı mesabesindedir.

Kur'ân cümlelerin yapısında, cümleleri oluşturan kelimelerin seçilmesinde kendine has orijinal bir anlatım tarzı vardır. Kur'ân'ın metin üslûbu ne nazım, ne de düz nesirdir. Onun kendisine has bu üslûbu, ilk günden bugüne inansın inanmasın tüm insanlığı kendisine hayran bırakmış ve onun ortaya koyduğu i'câzı itirafa zorlamıştır. Hatta bu eşsiz üslûbu ile tüm insanlığa kendi ayet ve sûrelerinin çok kısa bir miktarının benzerini getirmeleri hususunda meydan okumuş olan Kur'ân, vahyin nazil olduğu andan itibaren tarih boyunca kimseden bu hususta bir cevap alamamıştır.

Kur'ân metninin özellikleri içinde en belirgin olanları, hitabının avam ve havassa birlikte yönelik olması, muktezay-ı hâli gözetmesi, lafzın kısalığına rağmen manasının zenginliği, nazım ve beyân güzelliği, ayet ve sûreler arasındaki tenasüb ve ikna özelliği şeklinde sıralanabilir.

Kur'ân, dil ve o dilin kullanım üslûbu ile bütün olarak mu'ciz bir kelamdır. Cenab-ı Hak onu kulları ile arasındaki iletişim için nazil buyurmuştur.

Bu çalışmada Kur'ân'ın dil ve üslûb açısından değerlendirilmesi hedeflenmiştir.