Στο πανόραμα της φυσικής και της φιλοσοφίας του 20ού αιώνα, ο David Bohm αναδεικνύεται σε ηγετική μορφή, ικανή να υπερβεί τα όρια μεταξύ επιστήμης και πνευματικότητας. Οι ιδέες του για την έμμεση τάξη και την ολογραφία όχι μόνο επηρέασαν τον τομέα της κβαντικής φυσικής, αλλά άνοιξαν και νέους δρόμους για τη σύγχρονη φιλοσοφική σκέψη.

Ο Bohm γεννήθηκε το 1917 στο Wilkes-Barre της Πενσυλβάνια, σε μια οικογένεια εβραϊκής καταγωγής. Μεγαλώνοντας σε μια εποχή που σημαδεύτηκε από παγκόσμιες συγκρούσεις και πολιτικές αναταραχές - σκεφτείτε τη Μεγάλη Ύφεση και τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο - ο νεαρός Bohm ανέπτυξε μια ακόρεστη περιέργεια για τον κόσμο γύρω του. Έκανε διδακτορικό υπό τον Ρόμπερτ Οπενχάιμερ στο Πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϊ.

Η επιστημονική επανάσταση που χαρακτήρισε την κβαντική φυσική στις δεκαετίες του 1930 και 1940 οδήγησε στην άνθηση θεωριών που αμφισβήτησαν την ανθρώπινη διαίσθηση. Ωστόσο, ενώ πολλοί φυσικοί αφοσιώθηκαν σε περίπλοκες μαθηματικές δομές, ο Bohm επικεντρώθηκε σε μια απλή αλλά βαθιά ιδέα: αυτή της "σιωπηρής τάξης". Σε αντίθεση με τη "ρητή τάξη", η οποία αντιπροσωπεύει την έκδηλη, παρατηρήσιμη πραγματικότητα, η σιωπηρή τάξη αναφέρεται σε ένα βαθύτερο επίπεδο της πραγματικότητας, ένα είδος υποκείμενης τάξης που συνδέει τα πάντα που υπάρχουν.

Η ιδέα αυτή είναι παρόμοια με αρχαίες έννοιες που συναντώνται σε φιλοσοφικές και πνευματικές παραδόσεις, όπως το Τάο του Ταοϊσμού ή η Αντβάιτα Βεδάντα του Ινδουισμού, υποδηλώνοντας ένα είδος θεμελιώδους ενότητας μεταξύ όλων των πραγμάτων. Ο Bohm υποστήριξε ότι η αντίληψή μας για την πραγματικότητα είναι περιορισμένη και ότι η επιστήμη θα πρέπει να προσπαθήσει να εξερευνήσει κρυφές διαστάσεις για να φτάσει σε μια πιο ολοκληρωμένη κατανόηση του σύμπαντος.

Ο Bohm δεν επεξεργάστηκε απλώς επιστημονικές θεωρίες- η επιθυμία του για ανοιχτό και ειλικρινή διάλογο τον οδήγησε στη συνεργασία με προσωπικότητες όπως ο φιλόσοφος Jiddu Krishnamurti, με τον οποίο είχε μια μακρά και γόνιμη πνευματική ανταλλαγή.

Μια από τις πιο αξιομνημόνευτες φράσεις του Bohm παραμένει:

"Η άποψή μας για τον κόσμο διαταράσσεται από τον κατακερματισμό μεταξύ των πραγμάτων και μεταξύ ημών και αυτού που παρατηρούμε".

Η δήλωση αυτή συνοψίζει απόλυτα την πεποίθησή του ότι, για να κατανοήσουμε πραγματικά την πραγματικότητα, ήταν απαραίτητο να υιοθετήσουμε μια ολοκληρωτική και ολιστική προσέγγιση.

Αν και ο Μπομ ήταν βαθιά ριζωμένος στην επιστήμη, το όραμά του ξεπερνούσε κατά πολύ τα όρια του εργαστηρίου. Στο "The Wholeness and the Implicate Order", ένα από τα πιο διάσημα έργα του, που δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά το 1980, ο Bohm παρουσίασε τις ιδέες του για την εμπρόθετη τάξη και τη φύση της πραγματικότητας. Στο βιβλίο αυτό γράφει: "Ο Μπομ είναι ένας από τους σημαντικότερους επιστήμονες της επιστήμης, ο οποίος έχει την ικανότητα να δημιουργεί και να αναπτύσσει την πραγματικότητα:

"Το ολόγραμμα είναι ένα παράδειγμα του πώς κάθε μέρος περιέχει το σύνολο. Κάθε πληροφορία εμπεριέχεται σε κάθε μέρος και τα μέρη εξαρτώνται το ένα από το άλλο".

Η ζωή και το έργο του David Bohm μας προσκαλούν να εξερευνήσουμε όχι μόνο τους νόμους της φυσικής, αλλά και τις βαθύτερες συνδέσεις μεταξύ επιστήμης, φιλοσοφίας και πνευματικότητας.

Οι "επιγραφικοί" ορισμοί του ανθρώπινου ταξιδιού του θα μπορούσαν να συνοψιστούν με αυτούς τους όρους:

Ένας στοχαστής πέρα από τα όρια: ο Μπομ εξερεύνησε τι βρίσκεται πέρα από τα αποδεκτά όρια της επιστήμης, εισχωρώντας στη σφαίρα της φιλοσοφίας και της μεταφυσικής.

Ο φυσικός της ολότητας: Πίστευε σε μια ολιστική θεώρηση του σύμπαντος, όπου τα πάντα συνδέονται μεταξύ τους, όπως εκφράστηκε στη θεωρία του για την έμμεση τάξη.

Επαναστάτης της επιστήμης: Οι...