Bu eseri çevreci bilim insanı gözüyle Kur'an-ı Kerim'i inceleyerek kaleme aldım. Bediüzzaman, Kur'an-ı Kerim'i tarif ederken onu kâinat kitabının ezeli tercümesi, Allah Teala'nın varlığına ve birliğine işaret eden tabiat varlıklarının ebedî tercümânı, görünen ve görünmeyen alemlerin tefsiri olan bir kitap olarak ifade eder. Bu durumda Kur'an'ın çeşitli ayetlerinde tabiat ve evrenle ilgili bölümler Yüce Yaratıcının varlığı ve birliğine işaret etmeleri yönüyle nazara verilir.

İmam Gazzâlî'nin el-Mehâviru'l-Hamse lil-Kur'âni'l-Kerîm (Kur'ân-ı Kerîm'in Beş Ekseni) isimli eserinde ifade ettiği ikinci eksen, kâinatın Yüce Yaratıcıya delil olmasıdır. Kur'an'ın pek çok ayeti, insanların nazarını bu eksene çevirmektedir. Kur'an'da bilimle uyumlu ifadelerin bulunması, tarih boyunca onun bilimle olan ilişkisini inceleyen çalışmaları gündeme getirmiştir.

Fethullah Gülen Hocaefendi "İnancın Gölgesinde 2" adlı kitabında Kur'an-ı Kerim'in ilmi hakikatlere bakışını şöyle özetler: "Allah, Kur'ân'a kâinat kitabını tercüme ettirmektedir. Dolayısıyla, en mükerrem varlık olarak kâinata gerçek mânâsını kazandıran insanla alâkalı meseleler ve ilmî hakikatler de ihmal edilmeyip, önem ve mahiyetlerine göre elbette Kur'ân'da yerlerini alacaklardır. Kur'ân bir fizik, astronomi veya tıp kitabı olmamakla birlikte, bu ilimlere ait meseleler ve kıyamete kadar ilimler adına yapılacak tespit, teşhis ve keşifler ve insan hayatıyla çok yakın münasebeti bulunan teknik vasıtalar da çaplarına göre çeşitli hüviyet ve mahiyetlerde, bazen bir çekirdek, bazen işaret, bazen fezleke, bazen remz, bazen de formüle edilmiş kanun ve prensipler hâlinde onun sayfaları arasında kendilerine yer bulacaklardır. Kur'ân, kıyamete kadar insanların münasebetdar olacağı ilimlerin hiçbirini ihmal etmeden her sahada işaret taşlarını koyarak nihaî sözü söylemiş ve insanların ulaşacakları zirvelere bayrağını dikerek, kendisine akıl, idrak ve düşünce bahşedilen insanı bu sahalarda araştırma ve çalışma yapmaya teşvik etmiştir. Belli devrelerde ortaya çıkacak ilmî gelişmeler ve teknik buluşlar da ehemmiyet ve kıymetlerine göre açıkça olmasa da ya işareten veya remzen Kur'ân'da yerlerini almışlardır."

Bu kitapta, Kur'an'ın bilimle ve tabiatla ilişkisi, ekoloji ve çevreyle alakalı ayetleri incelenmiş, son olarak Müslüman alimlerin bilime katkılarına değinilmiştir.

Prof. Dr. Zafer Ayvaz

Varşova, Nisan 2025