Door na te denken over het buitengewone snijvlak tussen kwantumfysica en wetenschapsfilosofie biedt dit boek een diepgaande blik op een actueel onderwerp onder wetenschapsliefhebbers. Het onderwerp is hoe kwantumverstrengeling zo'n complex en ongrijpbaar concept als universeel bewustzijn kan beïnvloeden. Door middel van een reis waarin wetenschap en metafysica worden gecombineerd, proberen we een visie op de kosmos te construeren als een geïntegreerd en intelligent systeem.

Kwantumverstrengeling is een toestand waarin twee of meer deeltjes zo sterk met elkaar verbonden zijn dat de toestand van elk deeltje niet onafhankelijk van de toestand van de andere deeltjes kan worden beschreven, zelfs als ze over grote afstanden van elkaar zijn gescheiden. Het is alsof deze deeltjes, zodra ze met elkaar in contact zijn gekomen, één enkele entiteit vormen die de fysieke scheiding overstijgt.

Om het belang hiervan te begrijpen, nemen we een emblematisch voorbeeld: stel je twee elektronen voor die in het verleden met elkaar in contact zijn geweest. Als een van hen zijn spin verandert (een fundamentele kwantumeigenschap), zal het andere elektron onmiddellijk zijn spin op een complementaire manier veranderen, ondanks de enorme ruimte die hen scheidt. Deze hardnekkige correlatie kan niet worden verklaard door de klassieke kennis van de natuurkunde en heeft wetenschappers gedwongen om de confrontatie aan te gaan met de eigenaardigheden van de kwantummechanica.

Een ander buitengewoon voorbeeld van kwantumverstrengeling is het experiment van de kat van Schrödinger, bedacht door de Oostenrijkse natuurkundige Erwin Schrödinger. In deze paradox kan een kat die opgesloten zit in een doos tegelijkertijd levend en dood zijn, totdat een waarnemer de doos opent en de kat observeert, waardoor de deeltjes-golffunctie instort. Dit gedachte-experiment illustreert hoe in kwantumsystemen toestanden simultaan en superponerend kunnen zijn: het is niet paradoxaal dat de kat tegelijkertijd levend en dood is. Dit is een schokkend concept dat alledaagse intuïties aan diggelen slaat.

Wat heeft dit te maken met universeel bewustzijn? Veel bekende onderzoekers en filosofen, van David Bohm tot Roger Penrose, geloven dat kwantumverstrengeling aanwijzingen kan geven voor een verborgen, diep niveau van universele verbondenheid. Immers, als subatomaire deeltjes verbonden kunnen blijven ongeacht de afstand, waarom zouden we dan niet veronderstellen dat hetzelfde principe van toepassing is op de kosmos als geheel, inclusief bewustzijn? Misschien kunnen we, door kwantumconcepten en filosofische speculaties te verenigen, een glimp opvangen van een universum dat niet alleen onderling verbonden is, maar ook zelfbewust.

Sommigen geloven dat verstrengeling licht zou kunnen werpen op fenomenen die ons nu nog onbekend zijn, van telepathie tot andere parapsychologische fenomenen. Hoewel deze hypotheses zich nog steeds in het rijk van onbevestigde theorieën bevinden, benadrukken ze de ambitie van de mens om het universum niet alleen te begrijpen als een verzameling afzonderlijke objecten, maar als een geïntegreerd, intelligent systeem.