Yunanca logike kelimesinin Arapça'ya tercüme edilmiş halidir. Logikos, logos'a yani söze, raison'a yani akıla veya akıl yürütmeye (raisonnement) ait demektir. Mantık, Arapça nutk kelimesinden gelmekte olup konuşmak ve anlamak demektir. Demek ki mantık hem düşünme hem de konuşma ile ilgili bir kavramdır.

Konusu açısından mantık bilinenden bilinmeyenin elde edilmesini sağlayan bir ilim olarak tanımlanır. Amacı açısından mantık ise zihni hatadan koruyan bir ilim şeklinde tanımlanır. (Kazvini, s. 3)

Doğru düşünmeyi sağlayan mantık bunun için kavramları, akıl ilkelerini, önermeleri, akıl yürütme yollarını ve ilimler için hazırlanan metodları kullanır. Mantık bu araçları kullanarak fikir binasının sağlam temeller üzerine kurulmasını, sağlam kolonlar üzerinde yükselmesini, duvarlarının sağlam bir şekilde örülmesini sağlar. Bundan dolayı Farabi, mantığı fikir binasını ölçen ve onun düzgünlüğünü ya da eğriliğini gösteren, insanı hatadan, yanlış ölçme ve yanlış inşadan koruyan cetvele, pergele, şakule, su terazisi ve çirpiye benzetmiştir. (Bingöl, Türkler ve Mantık, s. 692)